|| Ελληνική Δημοκρατία Β΄ ||  :: Κεντρική σελίδα :: 
 

Ελληνική Δημοκρατία Β΄

 

Η δεκαετία του '70 βρήκε την ελληνική κοινωνία να κινείται στο ρυθμό της δικτατορίας των συνταγματαρχών, οι οποίοι επιχειρούσαν, μέσω της έντονα επεκτατικής οικονομικής πολιτικής τους, να συγκαλύψουν το ανελεύθερο καθεστώς που είχαν επιβάλει. Χαρακτηριστικό της περιόδου η χωρίς φειδώ χρηματοδότηση ποικίλων οικονομικών δραστηριοτήτων, προκειμένου να εξασφαλιστούν ξένες συνήθως επενδύσεις. Παράλληλα μ' αυτό, η καθιέρωση ενός διεφθαρμένου εξουσιαστικού μοντέλου οικονομικών σχέσεων διαμόρφωσαν εκρηκτικές πληθωριστικές πιέσεις τα πρώτα χρόνια του '70.

Η διεθνής πετρελαϊκή κρίση του 1973 οδηγεί σε γενικευμένη άνοδο των αγαθών και διψήφιο πληθωρισμό, ο οποίος θα καταστεί ενδημικό φαινόμενο στην ελληνική οικονομία για δεκαετίες. Το μεταναστευτικό και το τουριστικό συνάλλαγμα -πρόσκαιρα- μειώθηκε και μαζί τους ελαττώθηκαν οι δημόσιες επενδύσεις. Oι τεράστιες δαπάνες σε βαρύ στρατιωτικό εξοπλισμό σήμαιναν ότι οι μεταρρυθμίσεις στην κρατική υποδομή, όπως παιδία, υγεία, κ.α., θα περνούσαν σε δεύτερη μοίρα. Οι συνθήκες στο τομέα της εργασίας θα εξελιχτούν ανώμαλα στο δεύτερο μισό της δεκαετίας με αύξηση της ανεργίας, εκτράχυνση των απεργιακών κινητοποιήσεων κτλ.

Η διεθνής κρίση του 1979 και η συνακόλουθη ύφεση εκτόξευσαν εκ νέου τον πληθωρισμό στα ύψη. Το 1981, έτος αλλαγής του πολιτικού σκηνικού, βρήκε τη χώρα σε κατάσταση στασιμοπληθωρισμού, μείωση του πραγματικού εισοδήματος των εργαζομένων και οξεία δημοσιονομικά ελλείμματα. Ο μεγάλος αριθμός ιδιωτικών επιχειρήσεων που είχε περιέλθει στον έλεγχο του κράτους, "οι προβληματικές" όπως ονομάστηκαν, υπονόμευαν οποιαδήποτε προοπτική οικονομικής εξυγίανσης και ανάπτυξης, ενώ τα χρέη από τα εξωτερικά δάνεια ακύρωναν κάθε οικονομικό σχεδιασμό.

Αμέσως μετά τις εκλογές του 1985, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. εφάρμοσε ένα σκληρό πρόγραμμα λιτότητας που αποσκοπούσε στη μείωση των τεράστιων σωρευμένων ελλειμμάτων, μέσα από την αποθάρρυνση των εισαγωγών, τις περικοπές στις δημόσιες δαπάνες και την αύξηση -κυρίως διά της φορολογίας- των κυβερνητικών εσόδων. Τα μέτρα αυτά, που υποστηρίχτηκαν με έκτακτα δάνεια από την Ε.Ο.Κ., συνάντησαν έντονες κοινωνικές αντιδράσεις κυρίως από εργαζόμενους του ευρύτερου δημόσιου τομέα.

Με την οικονομική κατάσταση σταθερά σε επιδείνωση, μια σειρά δραματικών γεγονότων στη διάρκεια του 1988 ενέτειναν τη σύγχυση και τη ρευστότητα στο δημόσιο βίο. Στις εκλογές του Ιουνίου του 1989 επιβεβαιώθηκε η πτώση του ΠΑ.ΣΟ.Κ.

Η εκλογική νίκη της Ν.Δ. το 1990 πραγματοποιήθηκε σε μια περίοδο κρίσης για τα οικονομικά δεδομένα της χώρας και κατακλυσμικών μεταβολών και ανακατατάξεων στο διεθνές τοπίο, που συνδέονταν με την πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων της ανατολικής Ευρώπης. Το πολιτικοϊδεολογικό κλίμα που επικράτησε στην περίοδο αυτή σηματοδοτείται από την κυριαρχία φιλελεύθερων ιδεών και προσεγγίσεων. Σ' αυτές βασίστηκε το κυβερνών κόμμα προκειμένου να διαχειριστεί την οικονομία με τολμηρές προτάσεις (έμφαση στις αποκρατικοποιήσεις, μείωση του κράτους και των δαπανών του, απελευθέρωση της αγοράς εργασίας κ.ά.), που συναντούσαν ωστόσο έντονους κοινωνικούς κραδασμούς. Το τεράστιο πολιτικό κόστος και οι -συχνά οργανωμένες- αντιδράσεις, υπονόμευσαν ή και ανέκοψαν το σχεδιαζόμενο εγχείρημα. Η αυστηρή πολιτική οικονομικής λιτότητας, που άσκησε η Ν.Δ., αύξησε τη δυσαρέσκεια μεσαίων και κατώτερων στρωμάτων προς την κυβέρνηση, η οποία κατακρίθηκε για "κοινωνική αναλγησία", όλα αυτά σε συνδυασμό με γεγονότα όπως το Μακεδονικό, οδήγησαν στην πτώση της και την επάνοδο στην εξουσία του ΠΑ.ΣΟ.Κ.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, επιχειρήθηκε, όπως ανέφερα και πιο πάνω, η αντιστροφή των δυσμενών δημοσιονομικών τάσεων και η επιβολή μεγαλύτερης νομισματικής πειθαρχίας. Στόχος, για μία ακόμη φορά, η ενσωμάτωση της Ελλάδας στο διεθνές νομισματικό σύστημα. Ο στόχος αυτός έγινε πραγματικότητα και η δραχμή αποσύρεται και αντικαθίσταται στις αρχές του 2002 με το "εύρω", την κοινή νομισματική μονάδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

/Κορυφή/     


Copyright © 2000  [by John Baibakis]. All rights reserved.